Restauratie

“Each color lives by its mysterious life”

- Wassily Kandinsky –

Werkwijze

‘Mijn vak of meer nog mijn ambacht, is het restaureren van schilderkunst. Ik heb ruime ervaring in het restaureren van objecten uit de 17e, 18e en 19e eeuw maar ook in objecten uit de hedendaagse kunst.

Voordat een restauratie van start gaat, doe ik eerst onderzoek naar het materiaal en de conditie van het object. Indien nodig, verricht ik kunsthistorisch onderzoek. Op basis van de onderzoeksresultaten stel ik een restauratieplan met prijsopgave op. Ik onderbouw mijn bevindingen aan de hand van wetenschappelijk onderzoek (ultraviolet fluorescentie-, infrarood of microscopisch onderzoek) en analyseer altijd de signatuur.

Wetenschappelijk onderzoek

Ultraviolet fluorescentie onderzoek
Middels UV-onderzoek van de vernis en de verflaag kunnen vernislagen en/of latere toevoegingen van een schilderij worden aangetoond. Zo toont een restaurator aan of een schilderij van vernis is voorzien, of de vernislaag tijdens restauratie volledig of deels is verwijderd en of er eerder aan een schilderij is gerestaureerd.

In dit voorbeeld wordt goed zichtbaar dat de vernislaag in de lucht in het verleden is verwijderd. Hier is de groene fluorescentie van de vernislaag in mindere mate aanwezig. Op de boompartijen is duidelijk veel meer fluorescentie zichtbaar. Hier is de vernislaag in het verleden niet verwijderd. Microscopisch onderzoek wees uit dat het hier een gekleurde glacis-laag betrof en dat het dus een bewuste toepassing van een schildertechniek is door de kunstenaar. Derhalve dient deze behouden te worden. De donkere puntjes in de lucht kleuren onder ultraviolet licht donker op. Het betreft hier oude retouches van een eerdere restauratie.

Afbeelding: Alexandre Rene Veron , De weg naar de veerboot , z.j., particulier bezit.

Infrarood onderzoek
Middels IR-onderzoek van de verflaag kan, wanneer de verflaag dit toelaat, de ondertekening zichtbaar worden gemaakt. Bestudering van de ondertekening geeft inzicht in de technische vaardigheden van de kunstenaar.

Afbeelding: F. Knirsch , Heilige Cecilia, eerste kwart 20ste eeuw, museaal bezit.

Microscopisch onderzoek en signatuur analyse
Onderzoek naar authenticiteit zit hem in het detail. Helaas zijn er vele schilderijen in omloop die niet daadwerkelijk van de hand van de meester zijn, hetgeen wel wordt gesuggereerd; zogenaamd ‘valse’ schilderijen. Vaak zijn er veel kleine aanwijzingen die samen maken dat een schilderij ‘echt’ of ‘vals’ is.

De eerste twee foto’s laat twee signaturen zien, waarvan na onderzoek bleek dat deze ‘echt’ van de genoemde kunstenaars zijn. Op de derde foto is op een microscopische opname te zien dat het craquelé in het schilderij is overschilderd door een ‘valse’ signatuur. Een onomstotelijk bewijs dat deze signatuur van een latere datum is dan het schilderij.

Afbeelding 1, Martinus Johannes Bies (1894 – 1975); afb. 2, Jan Sluijters (1881 – 1957); afb. 3 Het betreffende schilderij is van de markt gehaald.

Diverse mogelijkheden restauraties

Voor het restauratieresultaat beweeg de cursor van links naar rechts.

Schade door eerdere restauratie: foutieve doublering
Een olieverfschilderij geschilderd op een linnen doek. Tijdens een eerdere restauratie is dit schilderij gedoubleerd. Er werd gekozen voor een foutief katoenen doubleerdoek. Daardoor is veel schade ontstaan aan het originele doek en de verflaag.

Het oude doubleerdoek werd verwijderd. Het schilderij is van een nieuw linnen doubleerdoek voorzien, alle lacunes zijn gevuld en het schilderij is geretoucheerd.

Afbeelding: Het schilderij is niet gesigneerd en niet gedateerd, particulier bezit.

Schade vanuit de verflaag: fixatie problemen
Schilderijen uit de naoorlogse periode hebben regelmatig te kampen met verschillende problematieken, welke ten grondslag liggen aan verschillende chemische processen die zich manifesteren in de verflaag. Verlies van hechting van de verflaag aan de grondlaag is een veelvuldig voorkomend probleem.

Afbeelding: G. Lataster, zonder titel, 1961 particulierbezit.

Schade door vervuiling en veroudering van materiaal: oppervlaktevuil en vergeelde vernis
Het verwijderen van oppervlaktevuil en een sterk vergeelde vernislaag brengt de ware kleuren van een schilderij weer tot leven. Ook wordt de diepte die in het schilderij verborgen ligt opnieuw ervaren.

Afbeelding: Julien t’ Felt, Paysage á Hoboken, 1892, particulierbezit.

Alle handelingen die ik tijdens de restauratie uitvoer, worden gedocumenteerd in een restauratieverslag dat aan opdrachtgever wordt verstrekt.
Op elke opdracht zijn de algemene leveringsvoorwaarden van de vereniging Restauratoren Nederland van toepassing.

Benieuwd wat ik voor u kan betekenen?

Laten we samen naar de mogelijkheden kijken.

Neem contact op